ΔΗΜΟΣΙΕΥΟΥΜΕ ΤΗΝ ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΓΡΗΓΟΡΗ ΖΑΦΕΙΡΟΠΟΥΛΟΥ στο Συνέδριο της Ένωσης Ενεργών και Διατελεσάντων Δημάρχων στον Πόρο, το για την Προοπτική της Αυτοδιοίκησης μέσω του Καλλικράτη

 Η ομιλία του Γρηγόρη Ζαφειρόπουλου θα δημοσιευτεί στο φύλλο της ΠΛΑΤΕΙΑΣ στο χαρτί, που ετοιμάζεται, για όσους δεν μας παρακολουθούν με ... μπλιμπλίκι.                                     

Κυρίες και κύριοι,
Φίλες και φίλοι,

 Το συνέδριό μας συνιστά μια καλή ευκαιρία για να συζητήσουμε με ειλικρίνεια, καθαρό μυαλό και με τη σκέψη στο αύριο, τις προοπτικές που διανοίγονται για την Αυτοδιοίκηση, εν μέσω της πρωτόγνωρης κρίσης που βιώνει η πατρίδα μας.

 Μια κρίση που είναι φυσικά, πρωτίστως οικονομική, διαπερνά ωστόσο οριζόντια και κάθετα την κοινωνία μας.

Είναι μια κρίση εθνικού προσανατολισμού και προτεραιοτήτων σε εθνικό, πολιτικό, οικονομικό και προσωπικό επίπεδο.

Είναι μια κρίση κοινωνικής συνοχής και αλληλεγγύης.

Είναι μια κρίση αξιών.

Είναι μια κρίση, που απειλεί, όχι απλώς το μέλλον μας, αλλά το παρόν μας.

Διαχέει και εμπεδώνει στον πυρήνα του κοινωνικού ιστού, την απογοήτευση, τη μελαγχολία, την κατάθλιψη.

Μας κάνει εσωστρεφείς και καχύποπτους.

Βάζει το «εμείς» σε δεύτερο πλάνο.

Και οδηγεί την Ελλάδα σε μικρούς «ακρωτηριασμούς», μεε την ελπίδα, να μην επιχειρήσει κανείς να αξιοποιήσει τη δύσκολη θέση στην οποία έχει περιέλθει η Ελλάδα, προκειμένου να επιβάλλει στη χώρα μας αδιέξοδα και τετελεσμένα, στο σκέλος των εθνικών θεμάτων.

Κι όμως μέσα σε αυτό το κλίμα η Αυτοδιοίκηση πρέπει να συμβάλλει με τον αναπτυξιακό της σχεδιασμό και το έργο της, στην εθνική προσπάθεια να ανασχεθεί η ύφεση στην οποία έχει βυθιστεί για 3^ο χρόνο τώρα η χώρα.

Και η Αυτοδιοίκηση πρέπει να βρει πόρους για να χρηματοδοτήσει τον αναπτυξιακό της σχεδιασμό.
Και ακριβώς αυτή την περίοδο η Αυτοδιοίκηση καλείται και μπορεί να συμβάλλει με έργα και πρωτοβουλίες ώστε να σπάσει το αντιπαραγωγικό, αντιαναπτυξιακό κλίμα στην κοινωνία και την επιχειρηματικότητα, να ανακτηθεί το συλλογικό και το δημόσιο, να ανοίξουν δουλειές σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο.

Κυρίες και κύριοι,

Δυστυχώς, αυτή είναι η Ελλάδα στην οποία καλούμαστε σήμερα να φυλάξουμε Θερμοπύλες.
Για να περισώσουμε ό, τι μπορούμε.

Για να μην μείνει κανείς πίσω, την ώρα που η χώρα θα γυρίζει αυτή τη γκρίζα σελίδα.

Για να μπορούμε να κοιτάμε στα μάτια τα παιδιά μας, και να μην εισπράττουμε απορία, απόγνωση, παράπονο.

Οι Έλληνες, είμαστε μαθημένοι στα δύσκολα, και ειδικότερα εμείς οι άνθρωποι της Αυτοδιοίκησης.

Και θα τα καταφέρουμε και αυτή τη φορά. Και, ναι μεν η μεγάλη στενότητα, η έλλειψη οικονομικών πόρων για την Αυτοδιοίκηση είναι εμπόδιο σοβαρό, σοβαρότατο, αλλά δεν πρέπει – δε - να γίνει όχημα και δικαιολογία/ πρόσχημα παραίτησης και αδράνειας.

Και να μάθουμε από τις στρεβλώσεις δεκαετιών, που μας οδήγησαν εδώ, ώστε να μην τις πάρουμε μαζί μας, στην Ελλάδα του μέλλοντος.

 Κυρίες και κύριοι,

Κοιτάζω γύρω μου και βλέπω παντού φίλους.

Ουσιαστικά, εργάτες της Αυτοδιοίκησης, γιατί οι περισσότεροι, αν όχι όλοι, δώσαμε όλο τον εαυτό μας στον πιο ανθρωποκεντρικό θεσμό της πολιτείας.

Όχι για να κάνουμε οπωσδήποτε καριέρα στον δημόσιο βίο, αλλά για να φανούμε χρήσιμοι στους συμπολίτες μας.

Να διορθώσουμε όσα μας ενοχλούν πρωτίστως ως μέλη των τοπικών κοινωνιών.

Να εδραιώσουμε τον ρόλο των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ως κύτταρα προόδου, εκσυγχρονισμού, δημιουργίας.

Γιατί, η Τοπική Αυτοδιοίκηση, είναι το πιο ζωντανό κύτταρο του κράτους.

Θα έλεγα, και… το πιο ζωηρό, αφού μάθαμε να δίνουμε αγώνες και να τους κερδίζουμε, απέναντι στην εκάστοτε πολιτεία.

Ξεπερνώντας ιδεολογικές περιχαρακώσεις και κομματικές προτιμήσεις.

Στην Αυτοδιοίκηση, το «εμείς» αποτελεί την επικεφαλίδα του εγχειριδίου μιας αποτελεσματικής διοίκησης και διαχείρισης των κοινών του Δήμου ή της Περιφέρειας.

Γι’ αυτό και πετύχαμε πολλά. Αρκεί να σας υπενθυμίσω ότι την περίοδο 2002-2011, σε διάστημα 10 χρόνων, η Πρωτοβάθμια Αυτοδιοίκηση αξιοποίησε περίπου 5,6 δις ευρώ πόρων κοινοτικών προγραμμάτων για να υλοποιήσει τα αναπτυξιακά της προγράμματα (560 εκατ. ευρώ/χρόνο, δηλαδή το 6,5% του ΠΔΕ).

Θα μπορούσαμε φυσικά να πετύχουμε περισσότερα.

Εδώ όμως είμαστε.

Κάθε διοικητική αρχή, κάθε καινούρια θητεία, συνιστά και ένα εφαλτήριο διεκδικήσεων και χωροθέτησης των προτεραιοτήτων μας.

Με οδηγό την εμπειρία από το παρελθόν.

Αλλά και τις επικαιροποιημένες προτεραιότητες που επιβάλλει η συγκυρία της εποχής, και οι ανάγκες των πολιτών μας.

Ας μην ξεχνάμε ότι η Πρωτοβάθμια Αυτοδιοίκηση διαθέτει σημαντικές εμπειρίες και τεχνογνωσία στην αξιοποίηση πόρων για αναπτυξιακούς σκοπούς και υλοποίηση έργων.

Η Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση, αντλώντας από τις εμπειρίες της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης και της Κρατικής Περιφέρειας στην υλοποίηση μεγάλων έργων, αξιοποιώντας την τεχνογνωσία στον σχεδιασμό σε μεγαλύτερη κλίμακα, χρειάζεται να βάλει τα ΠΕΠ, τα οποία διευθύνει πλέον με αποτελεσματικό τρόπο στην υπηρεσία της αναπτυξιακής προσπάθειας.

Η ανάπτυξη, είναι η λέξη-κλειδί για να βγει η Ελλάδα από την κρίση. Ανάπτυξη όμως, σημαίνει δράση.

Αποφασιστικότητα.
Σχέδιο.
Έμπνευση.
Καινοτομία.
Διάχυση ευκαιριών σε ολόκληρη την κοινωνία. Σε κάθε γενιά.
Έμφαση στις νέες τεχνολογίες, και τις δυνατότητες που μας προσφέρουν για να διευκολύνουμε τη ζωή μας.

Να την κάνουμε καλύτερη και περισσότερο ποιοτική.

Ανάπτυξη σημαίνει η αμφίδρομη σχέση των δομών του κράτους, με την κοινωνία των ενεργών πολιτών.

Που θέλουν να συμμετάσχουν στην αναπτυξιακή διαδικασία.

Και ζητούν τη στήριξη του κράτους.

Μόνο που, τις περισσότερες φορές, το κράτος απουσιάζει.

Δυσκολεύει, αντί να διευκολύνει τα αναπτυξιακά σχέδια.

«Κολλάει» τις επενδύσεις, αντί να τις χρησιμοποιεί για να προσελκύσει κι άλλες.

Κυρίες και κύριοι,

Εκεί όπου το κράτος αδυνατεί να φτάσει, ή καθυστερεί δραματικά, η Αυτοδιοίκηση μπορεί και πρέπει να παρεμβαίνει.

Η δική μας σχέση με την κοινωνία άλλωστε, είναι ανθρωποκεντρική.

Άμεση και χωρίς παραμορφωτικούς φακούς.

Και καταλαβαίνουμε περισσότερο και πιο γρήγορα, τι θέλει να μας πει.

Γι’ αυτό και ξέρουμε ότι η Αυτοδιοίκηση μπορεί και πρέπει να διαδραματίσει κεντρικό ρόλο στο νέο εθνικό, αναπτυξιακό σχέδιο του τόπου. Και γι’ αυτό χρειάζεται άμεσα η Περιφερειακή και η Πρωτοβάθμια Αυτοδιοίκηση να συντονιστούν έμπρακτα και στον σχεδιασμό και στην εφαρμογή και στην αξιοποίηση.

Να αλλάξει το μοντέλο που κυριαρχούσε τις προηγούμενες δεκαετίες.

Αυτό χρειαζόμαστε: Μια αλλαγή υποδείγματος.

Που θα απελευθερώσει δημιουργικές δυνατότητες.

Θα ενισχύσει τις έξυπνες ιδέες.

Θα ανοίξει δρόμους, ακόμη και εκεί όπου είναι δύσκολο να τους δει κανείς.

Γι αυτό και πρέπει οι Περιφέρειες και οι μεγάλοι Δήμοι να επαναφέρουν στο σχεδιασμό τους και την πρακτική τους την ιδέα ότι πρέπει να είναι ανταγωνιστικοί σε ευρωπαϊκή κλίμακα.

Κυρίες και κύριοι,

Όσοι έχουμε υπηρετήσει για πολλά χρόνια τον χώρο της Αυτοδιοίκησης, ξέρουμε τι πρέπει να γίνει. Και πώς να γίνει.

Αρκεί όμως να στηριχτεί η Αυτοδιοίκηση, για να διαδραματίσει καθοριστικό, πρωταγωνιστικό ρόλο.

Θα μου επιτρέψετε να παραθέσω ορισμένες ιδέες για τον Αναπτυξιακό Ρόλο της Αυτοδιοίκησης στη φάση που ζει η χώρα και η κοινωνία, και πιστεύω ότι μπορεί να φανούν χρήσιμες για όλους μας:

1. Μεγαλώνει η ανάγκη η Αυτοδιοίκηση να στηρίξει την ΚΟΙΝΩΝΙΑ. Αυτό σημαίνει πρακτικά, αφενός ότι ο αναπτυξιακός προγραμματισμός της Αυτοδιοίκησης χρειάζεται να κοιτά συνεχώς τις ανάγκες της κοινωνίας, να κρίνεται με κριτήριο ανταπόκρισης στις ανάγκες αυτές. Αφετέρου, οι κοινωνικές πολιτικές που σχεδιάζει και εφαρμόζει η Αυτοδιοίκηση καταλαμβάνουν ολοένα και μεγαλύτερο χώρο στο Αναπτυξιακό Πρόγραμμα των Δήμων και των Περιφερειών.
2. Ο Αναπτυξιακός Προγραμματισμός της Αυτοδιοίκησης πρέπει να παύσει να εξαντλείται στις Υποδομές. Η δημιουργία συνθηκών και ευκαιριών ώστε να ενισχυθεί η επιχειρηματικότητα, που μπορεί να είναι ανταγωνιστική και βιώσιμη, είναι κατεύθυνση που πρέπει να διαπερνά το αναπτυξιακό σχέδιο της Αυτοδιοίκησης.
3. Η Δημόσια Διοίκηση και η Αυτοδιοίκηση ωθούνται από όλους τους παράγοντες και όλες τις συνθήκες να αλλάξουν, άμεσα και ριζικά. Προσωπικό, Οργάνωση, νέα εργαλεία στην διοίκηση, στη σχέση Κράτους, Περιφέρειας, Δήμου ,με τους πολίτες και τις επιχειρήσεις.

Ο αναπτυξιακός σχεδιασμός της Αυτοδιοίκησης πρέπει να ενσωματώσει πρακτικά τον στρατηγικό στόχο για την βαθιά μεταρρύθμιση / αλλαγή στο Δημόσιο

Το αξιόλογο έργο των Δήμων  στις νέες τεχνολογίες, στην κοινωνία της πληροφορίας, μπορεί να έχει παραγωγική συνέχεια, η οποία τώρα θα επηρεάσει πολλούς περισσότερους τομείς και θα λειτουργήσει ως παράδειγμα.

Οι πρώτες προσπάθειες στον Καλλικράτη είναι χρήσιμη αφετηρία για  την ιδιαίτερα απαιτητική συνέχεια.

4. Το προσωπικό της Αυτοδιοίκησης καλείται να συμμετάσχει στη προσπάθεια – μονόδρομο, να ανεβεί επίπεδο σε συνθήκες μείωσης των αμοιβών και εργασιακής ανασφάλειας. Αντίφαση, που οι Διοικήσεις της Αυτοδιοίκησης πρέπει να αντιμετωπίσουν και να δράσουν συστηματικά ώστε να υπερβαίνεται. Πολιτική δουλειά, αναδιοργάνωση, επιμόρφωση ουσιαστική και συνεχής.

Μπορώ σήμερα να ισχυριστώ ότι το Πρόγραμμα εξειδικευμένης Κατάρτισης εργαζομένων της Αυτοδιοίκησης σε Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών, που υλοποίησε την περίοδο 2009-2010 η Αναπτυξιακή Εταιρεία ΠΕΤΑ, στην οποία είμαι Πρόεδρος, έδειξε έγκαιρα προς την ορθή κατεύθυνση σχετικά με την επιμόρφωση του Προσωπικού της Αυτοδιοίκησης στις σημερινές συνθήκες, με στόχο την βελτίωση της επιχειρησιακής ικανότητας των εργαζομένων και κατά συνέπεια την βελτίωση του επιπέδου των παρεχόμενων υπηρεσιών.

Αναφέρω, επίσης, ενδεικτικά δράσεις και πρωτοβουλίες δοκιμασμένες και πετυχημένες από την Πρωτοβάθμια Αυτοδιοίκηση με στόχο την δημιουργία και στήριξη κλίματος αναπτυξιακής προοπτικής:

• ο Ψηφιακός δήμος (και προγράμματα όπως τα GIS, e-topos, e-uripidis, κλπ).
• οι Υπηρεσίες one stop shop.
• Τα γραφεία ενημέρωσης καταναλωτών και επιχειρήσεων.
• οι Συνέργειες και κοινές πρωτοβουλίες με τον εμπορικό κόσμο κάθε γειτονιάς και με τα Επιμελητήρια, τις Ενώσεις, τους Εμπορικούς Συλλόγους.
• η ανταλλαγή εμπειριών και τεχνογνωσίας, με δήμους χωρών του εξωτερικού μέσω της συμμετοχής σε δίκτυα δήμων.
• η διαδικασία αδελφοποίησης, μέσα από την οποία γνωρίζουμε καλύτερα πολίτες αυτού του κόσμου, και διαμορφώνουμε κοινές πύλες δημιουργίας, ανταλλάσουμε τεχνογνωσία και εμπειρική γνώση για πολλούς τομείς λειτουργίας της τοπικής κοινωνίας.
• τα έργα υποδομής, που διευκολύνουν τη ζωή των πολιτών μας, ταυτόχρονα όμως διαμορφώνουν και ένα περισσότερο ποιοτικό και ανθρώπινο περιβάλλον για την προσέλκυση επενδύσεων.
• οι δράσεις προώθησης των τοπικών προϊόντων. Για να αποκτήσει κάθε περιοχή την ταυτότητά της, και στο επίπεδο της σύγχρονης και ανταγωνιστικής οικονομίας της αγοράς.
• η αξιοποίηση χρηματοδοτικών εργαλείων που δεν περισσεύουν στη δύσκολη εποχή που βιώνουμε, όπως τα ευρωπαϊκά προγράμματα Jeremy και Jessica.
• και τέλος ας μην ξεχνάμε ότι τα υπό διαμόρφωση Επιχειρησιακά Προγράμματα των Περιφερειών και των Δήμων είναι μία σημαντική ευκαιρία να διαμορφωθούν Αναπτυξιακά Προγράμματα της Αυτοδιοίκησης, που να μπορούν να ανταποκρίνονται στις σημερινές ανάγκες της κοινωνίας και της χώρας.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Η εθνική συγκυρία που διερχόμαστε, είναι κρίσιμη.

Η Αυτοδιοίκηση μπορεί και πρέπει να αποτελέσει το όχημα κινητροδότησης της κοινωνίας, αλλά και προώθησης αναπτυξιακών δράσεων, άμεσα και αποτελεσματικά.

Ο χρόνος δεν κυλά υπέρ μας, γι’ αυτό δεν χωρούν αστοχίες και καθυστερήσεις.

Δεν χωρούν λοιπόν αστοχίες και καθυστερήσεις.

Η Αυτοδιοίκηση απαιτεί να διαδραματίσει τον ρόλο που της ταιριάζει.

Η ανάπτυξη περνάει μέσα από τις τοπικές κοινωνίες.

Γιατί αφορά τις τοπικές κοινωνίες.

Αφορά ανθρώπους και όχι ποσοστά.

Αφορά το μέλλον των παιδιών μας.

Αφορά την Ελλάδα του μέλλοντός μας και για αυτή την Ελλάδα πρέπει να αποδείξουμε ότι και θέλουμε και μπορούμε να εργαστούμε. Γι αυτή την Ελλάδα πρέπει να αποδείξουμε για μία ακόμη φορά ότι δεν φοβόμαστε να πάρουμε την ευθύνη και το βάρος πάνω μας, γιατί έτσι θα βρουν ουσία τα λόγια του ποιητή:

«Ν’ αγαπάς την ευθύνη
να λές εγώ, εγώ μοναχός μου,
θα σώσω τον κόσμο.
Αν χαθεί, εγώ θα φταίω.»

Στο χέρι όλων μας είναι, λοιπόν, να μην χαθεί αυτός ο κόσμος. Καλή συνέχεια και καλό κουράγιο σε όλους.

 Σας ευχαριστώ.