ΣΥΡΙΖΑ - ΕΝΩΤΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ Σταθερά στον “Δημοκρατικό Δρόμο” για το σοσιαλισμό. - Οι θέσεις της νέας ιδεολογικής τάσης του ΣΥΡΙΖΑ

Οι επαναστάτες δεν είναι ούτε σταυροφόροι, ούτε στρατοκράτες, ούτε θρησκευόμενοι, ούτε μασόνοι. Δεν ανήκουν σε καμιά κατηγορία φανατικών δογματικών. 

Οι επαναστάτες με τη δράση και τα μηνύματα τους οφείλουν να ενώνουν το λαό και να τον καθιστούν πρωταγωνιστή και εγγυητή των εξελίξεων. Οφείλουν σε αντίθεση με όλους αυτούς να αναδεικνύουν τις αξίες της πανανθρώπινης ελευθερίας, της δικαιοσύνης και της φιλίας ανάμεσα στους λαούς, έστω κι αν αυτό έχει πολλές φορές βαρύ τίμημα. 

Ο ΣΥΡΙΖΑ ως εκφραστής του Κομμουνιστικού και Αριστερού κινήματος στην Ελλάδα, αποτέλεσε και αποτελεί την ενσάρκωση μιας διαρκούς προσπάθειας να απαντήσουμε στις σύγχρονες ιστορικές προκλήσεις και να αντιστοιχίσουμε  την πολιτική και τη στρατηγική μας  με τις σύγχρονες ανάγκες του λαού μας και  ταυτόχρονα  να γίνουν κτήμα του λαού μας, οι διαχρονικές αξίες που θεμελιώνουν ένα πολιτισμό, που να εγγυάται την πανανθρώπινη απελευθέρωση.

Είναι μια προσπάθεια διαχρονική η οποία αποτελεί  τομή στην πολιτική ιστορία της χώρας και σημαντικός ιστορικός συμβολισμός για τους λαούς της Ευρώπης και φυσικά για την Ευρωπαϊκή Αριστερά.

Είναι μια προσπάθεια εναρμονίσουμε τα θεωρητικά μας εργαλεία, το πολιτικό μας σχέδιο και την στρατηγική μας προοπτική με τον ιστορικό χρόνο που διανύουμε και τον γεωπολιτικό χώρο στον οποίο ζούμε.

Γνωρίζουμε καλά ότι αυτά δεν είναι αναλλοίωτα στο διηνεκές. Γνωρίζουμε καλά ότι το πολιτικό σχέδιο και η καθημερινή μάχη δεν διαμορφώνονται με τσιτάτα που αντιστοιχούν σε προγενέστερο χρόνο και σε διαφορετικό γεωπολιτικό χώρο. Ο δογματισμός για μας είναι ανιστόρητος. Ο λαϊκισμός είναι αντίπαλος μας. Δρόμος μας είναι “ο Δημοκρατικός δρόμος για τον Σοσιαλισμό”.

1. Δημοκρατικός Δρόμος για το Σοσιαλισμό.

Η στρατηγική του δημοκρατικού δρόμου που αποτελεί θεμελιώδη επιλογή του ΣΥΡΙΖΑ. Επιχειρεί να αντιστοιχηθεί με τις μεγάλες κοινωνικές, πολιτικές και οικονομικές αναδιατάξεις και να συμβάλει στην διαμόρφωση ενός συνολικού πολιτικού σχεδίου για Ελλάδα και την Ευρώπη. Επιχειρεί να συμβάλει σε μια παγκόσμια ισορροπία απαλλαγμένη από τον τρόμο του πολέμου και  των στρατιωτικών εντάσεων, να συμβάλει στην ισότιμη συνεργασία των λαών και την εμπέδωση της Ειρήνης.  

Πρόκειται για στρατηγική που θέτει στην επικαιρότητα το σοσιαλιστικό μετασχηματισμό, εκτιμώντας  ότι ο σημερινός καπιταλισμός έχει εξαντλήσει τα περιθώρια για προοδευτικές αναδιαρθρώσεις και μεταρρύθμισες. Πολύ περισσότερο έχει εξαντλήσει τις δυνατότητες του για την διεύρυνση πολιτικών και κοινωνικών δικαιωμάτων.

Σήμερα οποιαδήποτε δημοκρατική κατάκτηση δεν αποτελεί μια μεταρρυθμιστική διαδικασία του συστήματος, αλλά αμφισβητεί τον πυρήνα του και το συνολικότερο χαρακτήρα της εξουσίας του.

Αυτός άλλωστε είναι και ο λόγος για τον οποίο υπάρχει σθεναρή αντίδραση που συναντάμε σε Ελλάδα και Ευρώπη εκ μέρους των δυνάμεων του νεοφιλελευθερισμού σε κάθε διεκδίκηση δικαιωμάτων.

Κάθε κατάκτηση δικαιώματος αποτελεί ευθεία αμφισβήτηση της εξουσίας, αποτελεί ρήξη με το σύστημα εξουσίας.

Η στρατηγική  του δημοκρατικού δρόμου εισάγει την λογική των αλλεπαλλήλων ρήξεων. Αποτελεί υπέρβαση της στρατηγικής των σταδίων. Είναι μια διαρκής πορεία ρήξεων χωρίς στάδια και ενδιάμεσους σταθμούς.

Η στρατηγική αυτή απαντά και στο ιστορικό δίλημμα μεταρρύθμιση ή επανάσταση, αφ' ενός διότι δεν υπάρχουν περιθώρια για προοδευτικές μεταρρυθμίσεις του σημερινού συστήματος εξουσίας και αφ' ετέρου διότι δεν υπάρχουν περιθώρια για επανάληψη του φαινομένου της κατάληψης της εξουσίας εξ εφόδου. Άλλωστε η εξουσία έπαψε να είναι συγκεντρωμένη σε χειμερινά ή θερινά ανάκτορα αλλά, είναι ένα πολύ πιο σύνθετο φαινόμενο, ιδιαίτερα στην εποχή των οικονομικών και πολιτικών ολοκληρώσεων και της παγκοσμιοποίησης.

Η στρατηγική του δημοκρατικού δρόμου εδράζεται σε σύγχρονες κατακτήσεις της μαρξιστικής σκέψης που αξιοποιούν τις μελέτες για τον σημερινό καπιταλισμό, αλλά και τις εμπειρίες από την ιστορία του επαναστατικού κινήματος στον αιώνα που πέρασε. 

Η στρατηγική του Δημοκρατικού Δρόμου επηρεάζει καταλυτικά την αντίληψη για την πολιτική των συμμαχιών, την αντίληψη για τον χαρακτήρα του κόμματος, την σχέση του κόμματος με το μαζικό κίνημα, αλλά και τον χαρακτήρα του μαζικού κινήματος. Επαναφέρει στην πολιτική ανάλυση, στον πολιτικό σχεδιασμό και στην καθημερινή πολιτική μάχη την διαλεκτική σχέση ανάμεσα στην παραγωγική-οικονομική βάση και στο πολιτικό εποικοδόμημα.

2. Συνασπισμός κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων.

Η σημαντική αυτή θεωρητική κατάκτηση αναγνωρίζει ότι η υπόθεση του σοσιαλιστικού μετασχηματισμού δεν είναι υπόθεση ούτε ενός κόμματος, ούτε μιας κοινωνικής τάξης. Αντίθετα η πορεία αυτή προχωράει με την πάλη ευρύτερων κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων. Αυτές οι δυνάμεις εμφανίζονται στις συνθήκες του αναπτυγμένου καπιταλισμού. Δίπλα λοιπόν στα παραδοσιακά κινήματα των εργαζομένων και των αγροτών, έχουν κάνει δυναμικά την εμφάνιση τους τα κινήματα της νεολαίας, των αγροτών, της οικολογίας, της ειρήνης, των κοινωνικών και πολιτικών δικαιωμάτων. Τα κινήματα αυτά μέσα από τις διεκδικήσεις τους για την αναδιανομή του πλούτου, για τον δημοκρατικό έλεγχο, συμμετέχουν αυτόνομα στην διαδικασία του κοινωνικού μετασχηματισμού μέσα από την στρατηγική των αλλεπάλληλων ρήξεων.

Αλλά και πολιτικά κόμματα και πολιτικές κινήσεις είτε αυτόνομα, είτε με πολιτικές συμφωνίες, μερικές ή συνολικότερες, είναι δυνατόν να συμμετάσχουν στην πορεία για το Σοσιαλισμό με Ελευθερία, Δημοκρατία και Αυτοδιαχείριση.

Οι αντιλήψεις αυτές επιβεβαιώνουν ότι όχι μόνο η πορεία προς Σοσιαλισμό είναι μια διαρκής πλουραλιστική διαδικασία, αλλά και Σοσιαλιστικός μετασχηματισμός θα είναι πολυπολιτισμικός, πλουραλιστικός και πολυκομματικός.

3. Σοσιαλισμός με Ελευθερία, Δημοκρατία και Αυτοδιαχείριση.

Όσο κι αν οι τρεις αυτές έννοιες αποτελούν ενιαίο και αδιαίρετο σύνολο, κρίθηκε απαραίτητο η έννοια του Σοσιαλισμού να αναφέρεται ταυτόχρονα με αυτές τις τρεις ιδιότητες του, διότι και οι τρεις αποτελούν θεμελιώδη χαρακτηριστικά του.

Όμως και τα τρία παραβιάστηκαν στα εγχειρήματα που η ανθρωπότητα γνώρισε κατά την διάρκεια του προηγούμενου αιώνα. Πολλοί μάλιστα αποδίδουν την κατάρρευση αυτών των καθεστώτων κυρίως στο γεγονός ότι διαμόρφωσαν μια μορφή μονοκομματικού κρατισμού και σε αυτή καθ' εαυτή την παραβίαση της Δημοκρατίας, της Ελευθερίας και της Αυτοδιαχείρισης ως διαδικασία αυτοδιεύθυνσης των ίδιων των παραγωγών.

Η θεωρητική εκτίμηση σε σχέση με το αν ήταν ή δεν ήταν σοσιαλιστικά αυτά τα καθεστώτα, καθόλου δεν εμποδίζει να αποτιμηθεί θετικά ο ρόλος που διαδραμάτισαν στην πολυτάραχη διαδρομή του 20ου αιώνα, σε κρίσιμες καμπές με αρχή την αναντικατάστατη αξία της Οκτωβριανής Επανάστασης, το ρόλο τους στην παγκόσμια ειρήνη και την συμβολή τους τόσο στον αντιφασιστικό αγώνα, όσο και στην υπεράσπιση προοδευτικών και επαναστατικών κινημάτων.

Αντίθετα για λόγους αρχής οφείλουμε να πάρουμε σαφείς αποστάσεις αλλά και καταδίκες σε εισβολές σε τρίτες χώρες, (Ουγγαρία, Τσεχοσλοβακία, Αφγανιστάν) και στην παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων (Δίκες Αντιπάλων του Στάλιν, καθεστώς Πολ Ποτ, Συμμορία της Σαγκάης κλπ).

4. Επιστημονικοτεχνική επανάσταση και εργατική Τάξη.

 Ένα ακόμα πρώτιστης σημασίας ερώτημα είναι ο χαρακτήρας της εργατικής τάξης σε κοινωνίες που έχουν ξεπεράσει το στάδιο της πρώτης βιομηχανικής περιόδου, όπου κυριαρχούσαν οι μονάδες εντάσεως εργασίας και βρίσκονται στην φάση της επιστημονικής και τεχνολογικής επανάστασης του αυτοματισμού και της τηλεματικής.

Με ποιους όρους επαναπροσδιορίζεται η παραγωγική διαδικασία, δηλαδή η διαδικασία δημιουργίας προστιθέμενης αξίας;

Στην φάση της μεγάλης επιστημονικής και τεχνολογικής επανάστασης εμφανίζεται δίπλα στο παραδοσιακό προλεταριάτο ένα εκτεταμένο επιστημονικό προλεταριάτο. Ως συνέπεια αυτού και η έννοια της προστιθέμενης αξίας και της υπεραξίας έχουν διευρυνθεί. Η πρακτική αξία αυτής της διαπίστωσης συνδέεται και με το γεγονός ότι αυτές οι νέες δυνάμεις μπαίνουν δυναμικά στο παραγωγικό και κοινωνικό γίγνεσθαι και διεκδικούν δικαιώματα. Διεκδικούν ρόλο στην διαμόρφωση του μέλλοντος τους, στην δυνατότητα συμμετοχής στην διεύθυνση της παραγωγής, αλλά και στο σύνολο των λειτουργιών της πολιτείας. Η επιστημονική και τεχνολογική επανάσταση δεν επιδρά απλά στην βελτίωση της παραγωγικής διαδικασίας, αλλά και στον σύνολο των χαρακτηριστικών της κοινωνικής συγκρότησης, στο σύνολο του πολιτικού εποικοδομήματος.

5. Η αυτονομία του πολιτικού εποικοδομήματος.

Στο πεδίο αυτό είναι δόκιμο να ισχυριστούμε ότι “ο Δημοκρατικός Δρόμος”  αποκατάστησε  την διαλεκτική σχέση που υπάρχει ανάμεσα σε αυτό που αποκαλούμε βάση και σε ότι αποκαλούμε εποικοδόμημα.

Αυτή η σχέση έχει ιδιαίτερα ταλαιπωρηθεί από τον δογματισμό σε βαθμό που να θεωρείται ότι όποιος δεν είναι χειρώνακτας εργάτης, κουβαλάει ένα προπατορικό αμάρτημα που δεν του επιτρέπει να συγκαταλέγεται στο επαναστατικό δυναμικό του κομματικού ιερατείου. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι θεωρείται πως η συνείδηση του καθενός και του λαού συνολικά είναι ευθεία απεικόνιση της θέσης του στην παραγωγική διαδικασία.

Αυτή η δογματική προσέγγιση δεν κατανόησε τίποτα από τις εξαιρετικές αναλύσεις που υπάρχουν διαχρονικά από μαρξιστές και όχι μόνο, για τα διάφορα ιδεολογικά και φιλοσοφικά ρεύματα και την ιστορική τους εξέλιξη, για τα πολύμορφα θρησκευτικά δόγματα και το ρόλο τους στην διαμόρφωση της συνείδησης του λαού, για τα πολύμορφα πολιτικά συστήματα εξουσίας, για την ιστορικότητα των εθνοτήτων, αλλά και για σύγχρονα πλειοψηφικά και μειοψηφικά ρεύματα. Αυτός είναι ένας από τους λόγους που δεν κατανοεί ακόμα και σήμερα το ρόλο και τον χαρακτήρα των πολύμορφων κινημάτων για δημοκρατικά και κοινωνικά δικαιώματα. Αυτός  είναι και ο λόγος που θεωρεί πως όσο ο λαός εξαθλιώνεται, τόσο θα επαναστατεί. Όμως η ιστορία έχει επιβεβαιώσει ότι η εξαθλίωση παράγει συντηρητισμό.

Η παραγωγική βάση λοιπόν και το εποικοδόμημα δεν βρίσκονται σε μια ευθεία συνάρτηση μεταξύ τους, βρίσκονται σε μια διαλεκτική σχέση αυτονομίας και αλληλοεπίδρασης. Η βάση προσδιορίζει τους όρους και τις συνθήκες αναπαραγωγής και το εποικοδόμημα το πεδίο των δικαιωμάτων, των ελευθεριών, των αναζητήσεων του πολιτισμού μας στο σύνολο του.

6. Η αυτονομία του μαζικού κινήματος.

Μεγάλη κατάκτηση είναι η αντίληψη για την αυτονομία του Συνδικαλιστικού και συνολικότερα του μαζικού κινήματος από εργοδοσία, οικονομικά συμφέροντα, κυβερνήσεις και κόμματα. Η αναγνώριση της αυτονομίας είναι η απάντηση στα φαινόμενα του κυβερνητικού και του εργοδοτικού συνδικαλισμού, αλλά και στην αντίληψη που χρησιμοποιεί το μαζικό κίνημα ως “ιμάντα” για την μεταφορά της γραμμής του κόμματος στη κοινωνία. Είναι επίσης εξαιρετικά σημαντική η αναγνώριση ισότιμου ρόλου στα κινήματα που αναπτύσσονται πέρα από τα παραδοσιακά ταξικά κινήματα αγροτών και εργατών όπως είναι το γυναικείο κίνημα, της νεολαίας, το οικολογικό και το φιλειρηνικό κίνημα.

Η κατάκτηση αυτή σήμερα επηρεάζει το σύνολο σχεδόν των δυνάμεων του μαζικού κινήματος. Ωστόσο θα πρέπει να παραδεχτούμε ότι οικονομικά συμφέροντα αλλά και πολιτικές δυνάμεις επιχειρούν να την καταστρατηγήσουν βρίσκοντας συνενόχους μέσα στους κόλπους του μαζικού κινήματος.

7. Εσωκομματική Δημοκρατία.

Η ανάγκη για επανεκτίμηση της εσωκομματικής δημοκρατίας προέκυψε διότι στο όνομα του “δημοκρατικού συγκεντρωτισμού” υπήρξε ιστορικά ευθεία και αυθαίρετη καταστρατήγηση της εσωκομματικής δημοκρατίας εκ μέρους των ηγεσιών.

Έναντι του “δημοκρατικού συγκεντρωτισμού” είναι αναγκαίο να καθιερωθεί η εσωκομματική δημοκρατία βασισμένη στην αρχή που αναγνωρίζει την κάθε οργάνωση ως “το κόμμα στο χώρο της”. Επί πλέον η καθιέρωση ανοιχτού εσωκομματικού και δημόσιου διάλογου σε θεωρητικά και πολιτικά ζητήματα, θεωρείται ότι, δεν αδυνατίζει αλλά ισχυροποιεί το θεωρητικό οπλοστάσιο του κόμματος.

Το κόμμα δεν αποτελεί μια ταξική συσπείρωση εργατών ή αγροτών. Είναι ο χώρος, το πολιτικό υποκείμενο, ο θεσμός μέσα στον οποίο οι εργάτες, οι αγρότες, οι γυναίκες, οι νέοι, οι επαγγελματίες, οι διανοούμενοι, συμμετέχουν ως πολίτες, δηλαδή ως υποκείμενα δικαιωμάτων και υποχρεώσεων, ως φορείς μιας προσωπικής και συλλογικής αντίληψης για την κοινωνία.

Η συμμετοχή πολιτών στο κόμμα αποτελεί μια ιδιαίτερη στάση ζωής που αναβαθμίζει την δημοκρατική του συμμετοχή στη συνολικότερη πολιτική ζωή μιας χώρας.

Η εσωκομματική δημοκρατία μεταβάλει το χαρακτήρα του κόμματος από “κόμμα εργαλείο” σε “κόμμα θεσμό δημοκρατίας” μέσα από το οποίο ο πολίτης αναβαθμίζει την συμμετοχή του στα κοινά, μετατρέπεται σε υποκείμενο και εγγυητή δημοκρατίας. Όσο ποιο μαζική είναι η δημοκρατική συμμετοχή των πολιτών στις λειτουργίες του κόμματος, τόσο αναβαθμίζεται και διευρύνεται η εσωκομματική δημοκρατία.

Η έννοια της εσωκομματικής δημοκρατίας δεν αφορά μόνο το κόμμα, αλλά όλη την κοινωνία. Όσο διευρύνεται η συμμετοχή των πολιτών τόσο διευρύνεται και εμπεδώνεται η δημοκρατία για το σύνολο της κοινωνίας.

Τέλος ο ανοιχτός εσωκομματικός διάλογος συμβάλει στην δυνατότητα συγκλήσεων σε ένα ή και σε περισσότερα πολιτικά ή θεωρητικά ζητήματα, γεγονός που διαμορφώνει και το φαινόμενο των τάσεων ως φυσιολογικό καταστάλαγμα. Προϋπόθεση για την ύπαρξη τάσεων, είναι ο διάλογος να παραμένει ανοιχτός για κάθε μέλος του κόμματος. Κάθε προσπάθεια οι τάσεις να αποτελέσουν κλειστούς κύκλους πολιτικού ή θεωρητικού προβληματισμού, δεν μετατρέπει απλά την τάση σε ομάδα διεκδίκησης κομματικών μικροεξουσιών (φράξιες), αλλά οδηγεί σε κάτι πολύ ποιο σοβαρό, υπονομεύει την εσωκομματική δημοκρατία και την ενιαία δράση του κόμματος. Περιθωριοποιεί αξιόλογες δυνάμεις και περιορίζει ασφυκτικά την μαζικοποίηση του κόμματος.

Αυτή η διαπίστωση είναι ένας χρυσός κανόνας τον οποίο με ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να σέβονται ιδιαίτερα τα ηγετικά στελέχη προκειμένου να υπάρχει ομαλή και δημοκρατική εσωκομματική λειτουργία. Η εσωκομματική δημοκρατία εμπεδώνεται όσο τα ηγετικά στελέχη σέβονται τα δικαιώματα των μελών.

8. Ευρώπη ως προνομιακό πεδίο.

Ανεξάρτητα από την άποψη που κάθε πολιτική δύναμη έχει σε σχέση με την Ευρώπη και την Ευρωπαϊκή Ένωση, υπάρχει ένα φαινόμενο που εξελίσσεται στα μάτια μας πάνω από μισό αιώνα. Πρόκειται για το φαινόμενο της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης που ξεκινάει από την ΕΚΑΧ, την ΕΥΡΑΤΟΜ, την ΕΟΚ, στην δεκαετία του '50 και σήμερα με την Ε.Ε. Ξεκίνησε με εξ(6) χώρες και σήμερα είναι ενταγμένες είκοσι οκτώ 28 και σε καθεστώς προ-ενταξιακό βρίσκονται άλλες έξι(6).

Η εξέλιξη του φαινομένου του προσδίδει χαρακτηριστικά “αντικειμενικής πραγματικότητας” την οποία αν θέλουμε να την αλλάξουμε ως Αριστερά, πρέπει πρώτα και κύρια να την γνωρίσουμε.

Οφείλουμε να αναγνωρίσουμε ότι η Ευρώπη είναι ο γεωπολιτικός χώρος τον οποίο πρέπει να θεωρήσουμε ως ελάχιστο πεδίο για την διαμόρφωση μιας συγκροτημένης εναλλακτικής στρατηγικής και ο ιστορικός χρόνος έχει αρχίσει από τότε που ξεκίνησαν οι διαδικασίες της ευρωπαϊκής ενοποίησης.

Ακόμη και σήμερα, σε περίοδο μεγάλης κρίσης, όσοι πιστεύουν ότι η Ε.Ε. και το “ευρώ” θα διαλυθούν, θα πρέπει να συνυπολογίσουν ότι, είναι πολύ περισσότερες οι δυνάμεις που επιδιώκουν την διατήρηση και την διεύρυνση τους, με πρώτες την Ρωσία και τις ΗΠΑ, παρά εκείνες που επενδύουν στην διάλυση τους. Ακόμη και αν επικρατήσει η πιο ακραία εθνικιστική αντίληψη, δεν είναι εύκολο να διαλύσει την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, διότι η αλληλοδιεισδύσεις επιχειρηματικών δράσεων και επιχειρήσεων και η διασύνδεση του χρηματοπιστωτικού τομέα είναι τόσο μεγάλες, που χάνεται η έννοια του εθνικού κεφαλαίου μέσα σε ένα κοσμοπολίτικο καπιταλισμό.

Η σημερινή κρίση του νεοφιλελευθερισμού δεν οδηγεί σε διάλυση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, αλλά σε ένταση του πανευρωπαϊκού αυταρχισμού και στη διάλυση του κοινωνικού κεκτημένου.

Όσο η Αριστερά παραμένει δέσμια εθνοκεντρικών αγκυλώσεων και δεν αντιλαμβάνεται το αντικειμενικό πεδίο στο οποίο πρέπει να συγκροτήσει το στρατηγικό της σχέδιο, όσο δηλαδή παραμένει “εκτός τόπου και χρόνου”, τόσο οι λαοί της Ευρώπης θα πληρώνουν το τίμημα από την αναλγησία των κυρίαρχων πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων και από τις καθυστερήσεις της Αριστεράς.

Βεβαίως η Αριστερά δεν ευθύνεται για τις πολιτικές που σήμερα κατεδαφίζουν τις κατακτήσεις των λαών της Ευρώπης, έχει όμως την ιστορική ευθύνη και την υποχρέωση να τις υπερασπίσει συγκροτώντας το στρατηγικό της σχέδιο για την επανίδρυση της Ευρώπης.

9. ΣΥΡΙΖΑ δύναμη ανατροπών

Αν σήμερα θα έπρεπε να ορίσουμε την πολιτική δύναμη στην χώρα μας που αντιπροσωπεύει σε γενικές γραμμές το ιστορικό ρεύμα του  “Δημοκρατικού Δρόμου” για το σοσιαλισμό, χωρίς αμφιβολία είναι ο ΣΥΡΙΖΑ. Το σύνολο των συνεδριακών του ντοκουμέντων θεμελιώνονται στο “Σοσιαλισμό με δημοκρατία, ελευθερία και αυτοδιαχείριση”,  στην δημιουργική αξιοποίηση του “Μαρξισμού”, στην “Εσωκομματική Δημοκρατία”, στην “Αυτονομία του μαζικού κινήματος”, στην επιλογή της “Ευρώπης ως προνομιακό πεδίο” για την ανάπτυξη των κοινωνικών αγώνων και το στρατηγικό σχέδιο για την κοινωνική αλλαγή.

Ασφαλώς δεν μπορούμε να ισχυριστούμε ότι η θεωρητική συμβολή του στην εμβάθυνση και στην επεξεργασία της στρατηγικής μας  είναι αντίστοιχη με τις διαρκώς διευρυνόμενες ανάγκες.

Ωστόσο στην σημερινή συγκυρία, η πολιτική πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για την συγκρότηση ενός “αντιμνημονιακού μετώπου”, δηλαδή η συγκρότηση μετώπου, ενός πολιτικού και κοινωνικού πλειοψηφικού ρεύματος, που θα αμφισβητεί και θα ακυρώνει την στρατηγική της εσωτερικής υποτίμησης, της λιτότητας  και του περιορισμού των δικαιωμάτων, τα οποία αποτελούν την αιχμή του νεοφιλελευθερισμού Ευρώπη, ορίζει το σημείο ρήξης με τις κυρίαρχες πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις στην Ε.Ε. και τις  αντίστοιχες στην Ελλάδα. Ταυτοχρόνως δίνει την δυνατότητα να συμπαραταχθούν ευρύτατες δυνάμεις σε αυτό το στόχο, είτε με μερική ή γενική πολιτική συμφωνία, είτε και αυτόνομα.

Γεγονός επίσης είναι ότι αυτές οι δυνάμεις είναι υπαρκτές και ανεξάρτητα από τις πολιτικές δυσκαμψίες των ηγεσιών, μπορούν να συμβάλουν στην ανατροπή του σημερινού κατήφορου και στην δημιουργία μιας νέας πλουραλιστικής πλειοψηφίας που θα οδηγήσει την χώρα σε μια δημοκρατική αναγέννηση, σε μια πορεία αλλεπαλλήλων ρήξεων.

Αυτές οι δυνάμεις έκαναν την  πρώτη μεγάλη ρήξη στις Εκλογές της 25^ης Ιανουαρίου του 2015.  Ήταν λαϊκές δυνάμεις που υπερέβαιναν τα όρια του ΣΥΡΙΖΑ.  .

Η συγκρότηση της κυβέρνησης κοινωνικής σωτηρίας άνοιξε το δρόμο για αλλεπάλληλες ρήξεις.

Η μάχη για μια συμφωνία με τους εταίρους που θα σταματά τον κατήφορο της ύφεσης και την στρατηγική της εσωτερικής υποτίμησης, που θα επιλύει οριστικά το πρόβλημα του χρέους, που θα διασφαλίζει χρηματοδοτικό πακέτο για την ανάπτυξη, που θα προστατεύει το εισόδημα και τις συντάξεις και μέσα από τις ελεύθερες συλλογικές συμβάσεις, από την ενίσχυση του κοινωνικού κράτους, από δημοσιονομικές πολιτικές, διασφαλίζει την αναδιανομή του πλούτου, αποτελεί συνολικότερη ρήξη διαρκείας. 

Η μάχη κατά της ανθρωπιστικής κρίσης αποτελεί ρήξη. Η μάχη για την σωτηρία του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης και του συνταξιοδοτικού συστήματος αποτελεί ρήξη. Ο καθολικός χαρακτήρας της Ασφάλισης για κάθε πολίτη που διαμένει στην χώρα αποτελεί ρήξη. Η ανάπτυξη πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής επίσης. Η μάχη κατά της διαφθοράς και της διαπλοκής, η μάχη για την επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων αποτελούν κορυφαία δημοκρατική ρήξη. Η επαναλειτουργία της ΕΡΤ και ο εκδημοκρατισμός στο χώρο των ΜΜΕ επίσης.

Η μάχη για την μείωση του χρέους, για την επανεκκίνηση της οικονομίας και η εκπόνηση ενός ολοκληρωμένου αναπτυξιακού σχεδίου, η μάχη για την εξυγίανση του τραπεζικού συστήματος, αλλά και για αναδιανεμητική φορολογική πολιτική, η μάχη για την εξυγίανση του ποδοσφαίρου αποτελούν πεδία διαρκών και αλλεπαλλήλων ρήξεων που δίνουμε σήμερα και θα συνεχίσουμε με επιμονή και με διάρκεια, μέσα και έξω από την χώρα.

Όλα αυτά τα μέτωπα που έχουμε ανοίξει,  έχουν την συναίνεση ευρύτατων δυνάμεων του λαού.

 Αυτά τα μέτωπα δεν ακυρώνουν μόνο στοιχεία από την βασική πολιτική και την στρατηγική του νεοφιλελευθερισμού, αλλά συγκρούονται με τον βασικό πυρήνα της εξουσίας του.

Προϋπόθεση για να τα καταφέρουμε μέχρι τέλους είναι να μετατρέψουμε την συναίνεση του λαού σε ενεργητική συμμετοχή.

Ο ΣΥΡΙΖΑ  με την συμμετοχή του στην κυβέρνηση, με την δράση του μέσα στην Ελληνική κοινωνία, με την δράση του στην Ευρώπη, με την συνολική δράση του μέσα και έξω από τους θεσμούς αποτελεί την δύναμη πολιτικής και κοινωνικής αφύπνισης. Με το σύνολο των δυνάμεων του φιλοδοξεί να καταστεί ο φορέας πολιτικής και ιδεολογικής ηγεμονίας στην ελληνική κοινωνία και να την καταστήσει ικανή να  κερδίσει τις άμεσες και τις μελλοντικές αναμετρήσεις με την συντήρηση.

Η δημοκρατία, τα κοινωνικά και δημοκρατικά δικαιώματα, είναι σήμερα ή οδός όχι για επιστροφή σε κάποιο κοντινό παρελθόν, αλλά για να ανοίξει ο δρόμος για το μέλλον. Αν θα μπορούσαμε να θέσουμε στο λαό το σημερινό πολιτικό δίλημμα με όρους πολιτισμού και αξιών, μπορούμε να του πούμε αβίαστα ότι έχει να επιλέξει ανάμεσα “στον σκοταδισμό των νεοφιλελεύθερων μνημονίων από την μια μεριά και  στην αναγέννηση της δημοκρατίας από την άλλη”.

10. ΚΕΑ και Δημοκρατικός Δρόμος.

Η δημιουργία του Κόμματος Ευρωπαϊκή Αριστερά (ΚΕΑ) αποτέλεσε μια πολυσήμαντη επιλογή που εμπεριέχει  τα χαρακτηριστικά της ιστορικής διαδρομής και των αναζητήσεων του “Δημοκρατικού Δρόμου”

Πρώτα απ' όλα αναγνωρίζει ότι η διαδικασία της ευρωπαϊκής ενοποίησης αποτελεί μια από τις πιο σημαντικές διεργασίες που συντελούνται στον πλανήτη μετά την λήξη του 2ου παγκοσμίου πολέμου. Αυτή η διαδικασία όχι μόνο μας αφορά, αλλά καθώς αναδιατάσσει το σύστημα εξουσίας του ευρωπαϊκού καπιταλισμού, υπερβαίνοντας εθνικά πλαίσια, μας επιβάλει να διαμορφώσουμε την κοινή εναλλακτική στρατηγική μας για την οικοδόμηση της Ευρώπης των λαών.

Επί πλέον αυτή καθ' εαυτή η δημιουργία του ΚΕΑ, αποτελεί τομή και στην αντίληψη περί αλληλεγγύης των λαών, η οποία πριν από κάποια χρόνια, για πολλά κόμματα και κινήματα, στο όνομα του “προλεταριακού διεθνισμού”, είχε ερμηνευτεί ως άκριτη υποστήριξη των επιλογών της εξωτερικής πολιτικής της ΕΣΣΔ και για κάποια άλλα της Κίνας. Η αναγνώριση ενός κόμματος ως παγκόσμιου καθοδηγητικού κέντρου και ως κόμματος οδηγού, οδηγούσε σε πολιτικό και θεωρητικό αφοπλισμό τις δυνάμεις της Αριστεράς.

Η ισότιμη και εθελοντική συμμετοχή των εθνικών κομμάτων στην προσπάθεια για την δημιουργία ενός ευρωπαϊκού πολιτικού υποκειμένου, του ΚΕΑ, όχι μόνο δεν καταργεί την αυτοτέλεια των κομμάτων, αλλά διαμορφώνει συμμαχίες με βάση την επιλογή του δημοκρατικού δρόμου. Θα έλεγε κανείς ότι η επιλογή του δημοκρατικού δρόμου για τον Σοσιαλισμό αποτελεί την ουσία των επιλογών του ΚΕΑ και ο διακηρυγμένος στρατηγικός του στόχος ο Σοσιαλισμός με δημοκρατία και ελευθερία.

Αντί επιλόγου

Αυτό το ρεύμα ιδεών από τους υποστηρικτές του θεωρείται αναγεννητική πνοή όχι μόνο για το κίνημα, αλλά για τον λαό, για την κοινωνία ολόκληρη. Δεν πρόκειται για ένα φαινόμενο που εμφανίστηκε μόνο στην χώρα μας, ούτε αφορά μόνο τα πολιτικά κόμματα. Τα πολιτικά κόμματα διαδραματίζουν ένα κεντρικό ρόλο, τροφοδοτούν το λαό και τροφοδοτούνται από αυτόν ειδικότερα από νέα κινήματα που αναπτύχθηκαν όπως το φεμινιστικό, το οικολογικό και των δικαιωμάτων.

Αποτέλεσε μια τομή καθώς εμπεριέχει το στοιχείο της αλλαγής μέσα από διαρκείς και αλλεπάλληλες ρίξεις, καθώς εμπεριέχει στοιχεία μιας πολιτισμικής αναγέννησης, καθώς ενσωματώνει τα στοιχεία της δημοκρατίας και της ελευθερίας ως θεμελιακά χαρακτηριστικά και της στρατηγικής και του στρατηγικού στόχου.

Αυτά τα χαρακτηριστικά αποκτούν περιεχόμενο μέσα από την ανάγκη για διαρκή διεύρυνση των δικαιωμάτων, μέσα από τον σεβασμό και το δικαίωμα στην ιδιαιτερότητα. Αυτό το σύστημα ιδεών προσεγγίζει την πολιτική διακυβέρνηση μέσα από μια συνολικότερη αναγεννητική πλουραλιστική-πολυκομματική προσπάθεια που επιδιώκει να μεταβάλει τον συνολικότερο χαρακτήρα της εξουσίας και παίρνει σαφείς αποστάσεις από αντιλήψεις που αντιλαμβάνονται την διακυβέρνηση, είτε ως διαδικασία κατάληψης της εξουσίας από “φωτισμένες μειοψηφίες”, είτε ως κοσμοπολίτικο κυβερνητισμό.

Αυτό το σύστημα ιδεών είναι μια ανεκτίμητη περιούσια για την Αριστερά και πηγή διαρκούς αναστοχασμού για μια απελευθερωτική και αναγεννητική προοπτική για τους λαούς.