Ποιος
είναι άραγε ο ορισμός της «μεταρρύθμισης» στη χώρα μας; Ποια είναι τα
κρίσιμα χαρακτηριστικά που θα πρέπει να διακρίνουν μιαν απόφαση ώστε να
θεωρηθεί «μεταρρυθμιστική»;
Μιλάμε πολλοί για την ανάγκη αλλαγών και μεταρρυθμίσεων στις δομές του κράτους και τις λειτουργίες του κατά κύριο λόγο, αλλά έχω τη βεβαιότητα, ότι μπορεί κι ο καθένας να έχει στο μυαλό του έναν διαφορετικό ορισμό, μια διαφορετική αφετηρία, μια διαφορετική μέθοδο, έναν άλλο τρόπο ή κι έναν άλλο τόπο, ίσως, για την εφαρμογή τους. Η κυβέρνηση, μάλιστα, ονομάζει «μεταρρύθμιση» κάθε νομοσχέδιο που εισάγει στη Βουλή.
Θ’ αναφερθώ συγκεκριμένα, προκειμένου να φανεί, ότι στη δημόσια διοίκηση της χώρας, δεν λείπουν οι γνώσεις, οι ιδέες, οι προτάσεις ή κι η φαντασία ακόμα, εκείνο όμως που κυριαρχεί κι επικαλύπτει όλα αυτά τ’ απαραίτητα και χρήσιμα στοιχεία είναι η σκοπιμότητα κι ο υπολογισμός. Αυτά τα δυο είναι που διακόπτουν κάθε τρεις και λίγο τη συνέχεια, ανακόπτουν τη διάθεση και τελικά ακυρώνουν τα όποια θετικά προκύπτουν από τη συνεργασία και την ανθρώπινη προσπάθεια.
Ο Υπαλληλικός Κώδικας είναι το σύνολο των διατάξεων που ρυθμίζουν την υπηρεσιακή κατάσταση των δημοσίων υπαλλήλων από την πρόσληψη και την εξέλιξή τους, μέχρι το πειθαρχικό δίκαιο και την απόλυσή τους. Από το 1985 που καταργήθηκε η επετηρίδα κι προαγωγές «κατ’ εκλογή» και «κατ’ αρχαιότητα», το πιο ενδιαφέρον, το περισσότερο ελκυστικό και το πλέον τροποποιούμενο, λοιπόν, μέρος αυτού του Κώδικα είναι τα άρθρα που ορίζουν την επιλογή των προϊσταμένων. Αν δεν με απατά η μνήμη μου αυτές οι διατάξεις θα πρέπει να έχουν αλλάξει περισσότερες από έξι μ’ εφτά φορές.
Το σπουδαιότερο όμως δεν βρίσκεται στον κανόνα. Η μεγάλη επινοητικότητα της κάθε αλλαγής βρισκόταν στις «μεταβατικές διατάξεις» του νόμου που τη συνόδευαν. Ο καθορισμός κι η «φωτογραφία» της στιγμής, του παρόντος, στην ανατροπή του status και την τακτοποίηση των υπηρετούντων τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο κατά την κρίση και το δοκούν της εκάστοτε κυβέρνησης βρισκόταν όλη η μαεστρία, αλλά κι όλη η σκοπιμότητα κάθε νομοθετικής πρωτοβουλίας προς αυτήν την κατεύθυνση. ‘Ετσι, δεν είναι τυχαίο, ότι την εναλλαγή του ΠΑΣΟΚ και της Νέας Δημοκρατίας στην εξουσία, ακολουθεί κατά κανόνα κι αντίστοιχη αλλαγή του συγκεκριμένου κεφαλαίου του Υπαλληλικού Κώδικα.
Μιλάμε πολλοί για την ανάγκη αλλαγών και μεταρρυθμίσεων στις δομές του κράτους και τις λειτουργίες του κατά κύριο λόγο, αλλά έχω τη βεβαιότητα, ότι μπορεί κι ο καθένας να έχει στο μυαλό του έναν διαφορετικό ορισμό, μια διαφορετική αφετηρία, μια διαφορετική μέθοδο, έναν άλλο τρόπο ή κι έναν άλλο τόπο, ίσως, για την εφαρμογή τους. Η κυβέρνηση, μάλιστα, ονομάζει «μεταρρύθμιση» κάθε νομοσχέδιο που εισάγει στη Βουλή.
Θ’ αναφερθώ συγκεκριμένα, προκειμένου να φανεί, ότι στη δημόσια διοίκηση της χώρας, δεν λείπουν οι γνώσεις, οι ιδέες, οι προτάσεις ή κι η φαντασία ακόμα, εκείνο όμως που κυριαρχεί κι επικαλύπτει όλα αυτά τ’ απαραίτητα και χρήσιμα στοιχεία είναι η σκοπιμότητα κι ο υπολογισμός. Αυτά τα δυο είναι που διακόπτουν κάθε τρεις και λίγο τη συνέχεια, ανακόπτουν τη διάθεση και τελικά ακυρώνουν τα όποια θετικά προκύπτουν από τη συνεργασία και την ανθρώπινη προσπάθεια.
Ο Υπαλληλικός Κώδικας είναι το σύνολο των διατάξεων που ρυθμίζουν την υπηρεσιακή κατάσταση των δημοσίων υπαλλήλων από την πρόσληψη και την εξέλιξή τους, μέχρι το πειθαρχικό δίκαιο και την απόλυσή τους. Από το 1985 που καταργήθηκε η επετηρίδα κι προαγωγές «κατ’ εκλογή» και «κατ’ αρχαιότητα», το πιο ενδιαφέρον, το περισσότερο ελκυστικό και το πλέον τροποποιούμενο, λοιπόν, μέρος αυτού του Κώδικα είναι τα άρθρα που ορίζουν την επιλογή των προϊσταμένων. Αν δεν με απατά η μνήμη μου αυτές οι διατάξεις θα πρέπει να έχουν αλλάξει περισσότερες από έξι μ’ εφτά φορές.
Το σπουδαιότερο όμως δεν βρίσκεται στον κανόνα. Η μεγάλη επινοητικότητα της κάθε αλλαγής βρισκόταν στις «μεταβατικές διατάξεις» του νόμου που τη συνόδευαν. Ο καθορισμός κι η «φωτογραφία» της στιγμής, του παρόντος, στην ανατροπή του status και την τακτοποίηση των υπηρετούντων τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο κατά την κρίση και το δοκούν της εκάστοτε κυβέρνησης βρισκόταν όλη η μαεστρία, αλλά κι όλη η σκοπιμότητα κάθε νομοθετικής πρωτοβουλίας προς αυτήν την κατεύθυνση. ‘Ετσι, δεν είναι τυχαίο, ότι την εναλλαγή του ΠΑΣΟΚ και της Νέας Δημοκρατίας στην εξουσία, ακολουθεί κατά κανόνα κι αντίστοιχη αλλαγή του συγκεκριμένου κεφαλαίου του Υπαλληλικού Κώδικα.
